Θλάση γαστροκνήμιου
( γνωστή και σαν θλάση γάμπας , θλάση στην περιοχή γαστρονομίας )
Τι είναι η θλάση γαστροκνημίου
Η ομάδα των μυών στο πίσω μέρος του κατώτερου τμήματος του ποδιού ονομάζεται γάμπα. Η γάμπα αποτελείται από δυο μυς ένας από τους οποίους εκφύεται πάνω από την άρθρωση του γόνατος ( γαστροκνήμιος ) και ο άλλος κάτω από το γόνατο ( υποκνημίδιος ). Και οι δύο αυτοί μυς καταφύονται στο οστό της φτέρνας μέσω του Αχίλλειου τένοντα ( βλέπε ανατομία ποδοκνημικής άρθρωσης) ( εικόνα 1 ).
Εικόνα 1-γαστροκνήμιοι
Όταν συσπούνται οι μύες της γάμπας δημιουργείται τάση στην περιοχή. Όταν αυτή η τάση είναι υπερβολική τότε οι μύες αυτοί μπορούν να τραυματιστούν. Αυτός ο τραυματισμός ονομάζεται θλάση γαστροκνημίου.
Η θλάση γαστροκνημίου μπορεί να διαχωριστεί σύμφωνα με την σοβαρότητα της σε τρεις βαθμούς :
1ος βαθμός : υπάρχει ρήξη σε ένα μικρό αριθμό ινών του γαστροκνημίου όπου υπάρχει ελαφρύς πόνος και πλήρη λειτουργικότητα του ατόμου.
2ος βαθμός : σημαντικός αριθμός ινών του γαστροκνημίου έχει υποστεί ρήξη και έχουμε μερική αυτοτέλεια της λειτουργικότητας.
3ος βαθμός : όλες οι μυϊκές ίνες του γαστροκνήμιου έχουν υποστεί ρήξη και έχουμε μεγάλη αυτοτέλεια της λειτουργικότητας του ατόμου.
Αιτία της θλάσης του γαστροκνήμιου
Η θλάση του γαστροκνήμιου συμβαίνει συνήθως μετά από ξαφνική και
απότομη σύσπαση τους όταν βρίσκονται σε θέση διάτασης. Αυτό συμβαίνει κατά την διάρκεια τρεξίματος ή όταν για παράδειγμα ένας τενίστας από όρθια στάση ξαφνικά αρχίζει να τρέχει για να προλάβει να χτυπήσει την μπάλα.
Συνήθως την παρατηρούμε σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο , το μπάσκετ , και αθλήματα του στίβου ( ταχύτητες , άλματα ).
Συμπτώματα της θλάσης του γαστροκνήμιου
Οι ασθενείς με θλάση στον γαστροκνήμιο αισθάνονται ένα ξαφνικό ¨ κοφτό ¨ πόνο η μια αίσθηση τραβήγματος στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού κατά την δραστηριότητα η οποία προκάλεσε τον τραυματισμό. Σε μικρού βαθμού θλάσεις ( πρώτου βαθμού) υπάρχει η δυνατότητα της συνέχισης της δραστηριότητας χωρίς ιδιαίτερη ενόχληση. Στο τέλος όμως της δραστηριότητας τα συμπτώματα μπορούν να αυξηθούν. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ( δευτέρου και τρίτου βαθμού) ο ασθενής αδυνατεί να συνεχίσει την δραστηριότητα και χρειάζεται βοήθεια για να αποσυρθεί από τον αγωνιστικό χώρο.
Οι ασθενεί με θλάση στον γαστροκνήμιο βιώνουν πόνο κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων κατά τις οποίες φορτίζεται ο γαστροκνήμιος. Οι δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνουν το περπάτημα ιδιαίτερα σε ανηφορικό έδαφος κατεβαίνοντας η ανεβαίνοντας σκάλες , το τρέξιμο, τα άλματα και όταν σηκωνόμαστε στις μύτες των ποδιών μας.
Επίσης είναι συνηθισμένο να υπάρχει πόνος ή δυσκαμψία μετά από τις παραπάνω δραστηριότητες ή την επόμενη μέρα το πρωί . Τέλος στην περιοχή της θλάση υπάρχει πρήξιμο , μυϊκός σπασμός, αδυναμία ευαισθησία και μώλωπες.
Διάγνωση της θλάσης του γαστροκνήμιου
Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού ) και αντικειμενική ( κλινική εξέταση ) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσιοθεραπευτή στην διάγνωση της θλάσης του γαστροκνημίου. Επιπλέον εξετάσεις ( μαγνητική τομογραφία , διαγνωστικός υπέρηχος ) επιβεβαιώνουν την κάκωση και προσδιορίζουν τον ακριβή βαθμό θλάσης.
Η θεραπεία της θλάσης του γαστροσκοπίου
Οι περισσότεροι ασθενείς με ρήξεις πρώτου ή δευτέρου βαθμού αναρρώνουν πλήρως με την κατάλληλη φυσιοθεραπεία. Ο βαθμός επιτυχίας της θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με το φυσιοθεραπευτή. Πολύ βασικό είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθάει τον οργανισμό να επουλώσει τους τραυματισμένους ιστούς. Αποφεύγονται δραστηριότητες όπως το τρέξιμο , τα άλματα κ.τ.λ.. Αγνοώντας τον πόνο και τα συμπτώματα και συνεχίζοντας την πλήρη δραστηριότητα η κατάσταση περνάει στο χρόνιο στάδιο . Άμεση και κατάλληλη θεραπεία είναι πολύτιμη για την γρήγορη αποκατάσταση και επούλωση του τραυματισμού. Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες στόχο έχει την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενής ξεκουράζει το σκέλος και εφαρμόζει παγοθεραπεία ( 3 με 4 φορές την ημέρα) (άρθρο κρύο ή ζεστό; ή άρθρο Κ.Α.Π.Α.) . Πρόγραμμα ενδυνάμωσης των γαστροκνήμιων εφαρμόζει με το ταχύτερο δυνατό, έτσι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες επανατραυματισμού. Προσεκτική αξιολόγηση των παραγόντων που συντέλεσαν στον τραυματισμό απαιτείται από τον φυσιοθεραπευτή, έτσι ώστε να διορθωθούν και προληφθεί ο επαναπατρισμός.
Πρόγνωση της θλάσης του γαστροκνήμιου
Με την κατάλληλη θεραπεία οι ασθενείς με θλάση γαστροκνήμιου αναρρώνουν σε διάστημα μιας με τρεις βδομάδες ( πρώτος και δεύτερος βαθμός ). Σε περίπτωση σοβαρότερων θλάσεων ( τρίτου βαθμού ) η πλήρης αποκατάσταση διαρκεί 6 μήνες ή περισσότερο όπου η αντιμετώπιση είναι και χειρουργική .
Παράγοντες πρόκλησης θλάσης του γαστοκνήμιου
Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες οι οποίοι ευθύνονται για την θλάση του γαστροκνημίου. Απαραίτητο είναι να αξιολογηθούν και διορθωθούν από τον φυσιοθεραπευτή. Μερικοί από αυτούς είναι :
Μειωμένη ελαστικότητα των γαστροκνημίων μυών (ασκήσεις ελαστικότητας γαστροκνημίων μυών)
Αδυναμία των γαστροκνημίων ιστών (ασκήσεις ενδυνάμωσης γαστροκνημίων μυών)
Ανεπαρκές προθέρμανση (άρθρο : προθέρμανση και αποθεραπεία)
Ανεπαρκές αποκατάσταση προηγούμενου τραυματισμού της περιοχής
Αδυναμία ποδοκνημικής άρθρωσης
Υπερβολική ή ακατάλληλη άσκηση
Φυσιοθεραπεία για θλάση του γαστροκνημίου
Η φυσιοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας στην θλάση του γαστροκνημίου όχι μόνο για την ταχύτερη ανάρρωση αλλά και για την πρόληψη του επανατραυματισμού.
Η φυσιοθεραπεία περιλαμβάνει :
Τεχνικές μαλακών μορίων ( μάλαξη )
Ηλεκτροθεραπεία
Τεχνικές χαλάρωσης των μυών ( muscle energy techniques )
Εκπαίδευση
Παγοθεραπεία ή θερμοθεραπεία (άρθρο κρύο ή ζεστό; ή άρθρο Κ.Α.Π.Α.)
Τεχνική στεγνής βελόνας ( βλέπε άρθρο : Tεχνική της στεγνής βελόνας (dry needle) στον μυοπεριτονιακό πόνο (myofascial trigger points )
Πρόγραμμα βελτίωσης της ελαστικότητας και της δύναμης των μυών (ασκήσεις ελαστικότητας και ενδυνάμωσης των γαστροκνημίων μυών)
Γράφει ο Φίλιππος Γκέκης PT, MT
Πηγή
http://www.physio-aid.gr
