Ποντιακό topic
- dreamwarrior
- Δημοσιεύσεις: 3136
- Εγγραφή: Δευ 28 Ιαν 2008, 15:04
- Τοποθεσία: Έδεσσα
ΠΡΟΕΔΡΕ;;;;;;;;;;;;;;;;;;
Ο πρόεδρον μερ εν;
Ο πρόεδρος που είναι;
ΡΕ ΠΡΟΕΔΡΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ
ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΡΕ ΠΡΟΕΔΡΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ;;;;;;;
Ο πρόεδρος που είναι;
ΡΕ ΠΡΟΕΔΡΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ
ΠΟΥ ΕΙΣΑΙ ΡΕ ΠΡΟΕΔΡΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ;;;;;;;
- dreamwarrior
- Δημοσιεύσεις: 3136
- Εγγραφή: Δευ 28 Ιαν 2008, 15:04
- Τοποθεσία: Έδεσσα
ΡΕ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ;
Ο πρόεδρον έρθεν απ αδακά;;
κι είδατε ατόν;;;;
ΡΕ ΠΡΟΕΔΡΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ
ΠΡΟΕΔΡΕ ΜΕΡ ΕΣΝΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ;;;;;;;;
κι είδατε ατόν;;;;
ΡΕ ΠΡΟΕΔΡΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ
ΠΡΟΕΔΡΕ ΜΕΡ ΕΣΝΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ;;;;;;;;
Ποντιακοί Χοροί
Από Βικιπέντια
* αλματσούκ
* ανεφορίτσα
* από Παν Και Κα
* από Παν Και Κα ή Τικ Ακ Νταγ Ματέν
* αρματσούκ
* αρχουλαμάς
* ατσαπάτ
* γέμουρα
* γετίερε
* γιουρβαλαντούν ή γιουβαρλαντούμ (χορός δυτικού Πόντου)
* διπάτ (χορός κεντρικού Πόντου)
* διπάτ ομάλ (χορός ανατολικού Πόντου)
* διπλόν ομάλ (χορός δυτικού Πόντου)
* έμπρ΄ οπίσ΄ (χορός κεντρικού Πόντου)
* εταιρέ
* καλόν κορίτς
* καρσιλαμάς
* κιζέλα
* κιμισχαναλίδικον
* κοτς (χορός Αργυρούπολης και κεντρικού Πόντου)
* κότσαρι
* λετσίνα
* μαντήλια
* μαχαίρια (πυρήχειος)
* μομόγερα
* ντολμέ
* ομάλ
* ούτσαϊ
* πατούλα (χορός κεντρικού Πόντου)
* πιπιλομάτενα
* σαμσόν
* σαριγούζ ή σάρικούζ (χορός Αργυρούπολης Πόντου)
* σερανίτσα (χορός ανατολικού Πόντου)
* σέρρα
* σιτόν
* τάμσαρα
* τας
* τερς
* τιζ (χορός δυτικού Πόντου)
* τικ
o αργόν (χορός δυτικού Πόντου)
o διπλόν
o καρσλίδικον
o λανγκευτόν
o μονό
o σο γόνατο
o τρομαχτόν (χορός κεντρικού Πόντου)
* τίταρα
* τίταρα Αργυρούπολης (χορός Αργυρούπολης Πόντου)
* τρυγόνα
* τυρφόν
* τσουρτούγουζους (χορός δυτικού Πόντου)
* φόνα
* χάλα χάλα
* χαλάϊ
* χεριανίτσα (χορός Αργυρούπολης Πόντου)
Τικ
Το Τικ Μονό είναι ποντιακός χορός από την περιοχή Ματσούκας (Τραπεζούντα). Είναι πλούσιος σε μουσικές παραλλαγές και τραγούδια. Παίζεται με όλα τα μουσικά όργανα του Ανατολικού Πόντου. Χορεύεται σε κλειστό κύκλο. Ο ρυθμός είναι πεντάσημος 5/8. Το πιάσιμο είναι από τις παλάμες με τα χέρια λυγισμένα στους αγκώνες.
Είναι κυκλικός, μεικτός χορός, η ονομασία του οποίου σημαίνει ολόρθα ( τίκια ), υπονοώντας τη στάση που παίρνουν οι χορευτές στη διάρκεια του. Επιπλέον, ενώ χορεύουν οι συμμετέχοντες, φωνάζουν τίκια ή έμορφα. Άλλωστε η ορθή στάση των χορευτών αποδεικνύει την ελληνικότητα του συγκεκριμένου χορού, γιατί σε αντίθεση με τους ανατολικούς χορούς, οι ελληνικοί χοροί χορεύονται σε ορθή στάση.
Και αυτό που κυρίως τους διακρίνει, όπως άλλωστε και τους αρχαιοελληνικούς είναι η μη κίνηση της μέσης. Το τίκ όταν χορεύεται επί τόπου, ονομάζεται “σο γόνατον” ενώ άλλη μορφή του χορού είναι το “μονόν τίκ”, χορός της περιοχής Ματσούκας. Αξίζει ν’ αναφερθεί, ότι το τίκ χορεύεται και από τους Τούρκους, που ενώ ισχυρίζονται ότι ο χορός είναι τουρκικός, τον ονομάζουν απλώς χορόν.
ΤΙΚ ΤΡΟΜΑΧΤΟΝ
Ο χορός αυτός έχει ίσως το γνησιότερο ποντιακό χαρακτήρα από όλους τους χορούς που χορεύονταν στη γενικότερη περιοχή του Πόντου. Στο χορό αυτό βρίσκει ίσως τελειότερη την έκφρασή της, όλη η μαγεία του ποντιακού χορού. Ετυμολογικά η ονομασία του προέρχεται από το ρήμα τρομάζω - τρέμω, και με τη λέξη “τρομαχτόν” εννοείται το τρέμουλο ολόκληρου του σώματος, όταν ο χορευτής στηρίζεται στη μύτη του πέλματος κι ανεβοκατεβάζει την πατούσα. Ο Παντελής Μελανοφρύδης σε σχετικά άρθρα του υποστηρίζει, ότι το τρομαχτόν τίκ προήλθε από τη Σέρρα. Κι αυτό επειδή η Σέρρα χορευόταν από ενόπλους χορευτές και οι Τούρκοι απαγόρευαν στους Έλληνες να φέρουν όπλα, αναγκάστηκαν οι Πόντιοι να χορεύουν μόνο το μέρος της Σέρρας που έμοιαζε με το τίκ, δηλαδή το τρομαχτόν. Ο χορός αυτός φαίνεται να χορεύεται όλος επί τόπου. Στον Πόντο τον χόρευαν μόνο άνδρες και συνήθως στις περιοχές των Κοτυώρων και του Κάρς.
Σέρρα
Σπουδαιότερος από του χορούς του Πόντου είναι ο Πυρρίχειος (χορός της φωτιάς) που αποτελεί αρχαιοελληνική πολιτισμική κληρονομιά. Τον χόρεψαν οι Κουρήτες, οι Αθηναίοι στα Παναθήναια και οι Λάκωνες στα Διοσκούρεια. Οι Έλληνες του Πόντου τον διατήρησαν ζωντανό έως τις μέρες μας.
Ο Πυρρίχειος είναι οπωσδήποτε πολεμικός χορός και χορεύεται με όπλα. Ο Αριστοφάνης (450-388 π.Χ) αναφέρει ότι αυτός ο χορός ήταν στρατιωτικός και ένοπλος, ο δε Πλάτων (427-347 π.Χ.) περιγράφει τον Πυρρίχειο ως πολεμικό χορό με φάσεις άμυνας και επίθεσης και με τους χορευτές παρατεταγμένους με τα όπλα τους σε στρατιωτική διάταξη. Ο Όμηρος τον θεωρούσε ως ένα από τους σπουδαιότερους χορούς. Ο Πυρρίχειος χορός λέγεται και Σέρρα, επειδή χορευόταν κυρίως κοντά στον ποταμό Σέρρα της Τραπεζούντας.
Οι γρήγορες κινήσεις του σώματος, η σύσφιξη των χορευτών μεταξύ τους, η βίαια στροφή των ποδιών στο δάπεδο, οι συσπάσεις των μυών του σώματος, ο ενθουσιασμός που καταλαμβάνει τους θεατές όταν βλέπουν τους χορευτές, όλα αυτά προσδίδουν αίγλη και πρωτοτυπία στο χορευτικό αυτό σύμπλεγμα. Μπορεί κάποιος να κατατάξει τον Πυρρίχειο μεταξύ των διασημοτέρων χορών.
Παλαιότερα, ο Πυρρίχειος λεγόταν στην Κύπρο "πρόλις", στην Μακεδονία "τελεσίας", στην Κρήτη "ορδίτης ή επικρήδιος" στη Θράκη "κλαβρισμός". Παραλλαγές του, σήμερα, στην Κρήτη, είναι ο Πεντοζάλης (ή Πεντοζάλι) και ο πηδηχτός.
Ομάλ
Το Ομάλ είναι ένας ποντιακός χορός που χορεύεται σε ρυθμό 4/8 (τέσσερα όγδοα) , ο χορός είναι ο πιο απλός ποντιακός χορος και έχει 6 βήματα.
Σύντομη περιγραφή βημάτων με λέξεις:
(Τα δύο πόδια είναι δίπλα παράλληλα στραμμένα προς το κέντρο του κύκλου)
1. Το δεξιό πόδι πάει δεξιά (στην ίδια ευθεία)
2. Το αριστερό πόδι πάει κοντά στο δεξιό ώστε να είναι λίγο πάνω και αριστερά από το δεξιό πόδι.
3. Το δεξιό πόδι πάει προς τη κατεύθυνση που έχει ο χορός. (στην ίδια ευθεία)
4. Το αριστερό πόδι πάει πάνω αριστερά από το δεξιό πόδι.
5. Το αριστερό πόδι πάει πίσω στη θέση που είχε πριν.
6. Το δεξιό πόδι πάει πάνω δεξιά από το αριστερό πόδι
7. Το δεξιό πόδι πάει πίσω στη θέση της.
Τρυγόνα
Η τρυγόνα είναι ένας από τους λιγότερο γνωστούς ποντιακούς χορούς. Είναι κεφάτος, απλός στη μορφή του και ανήκει στους λίγους ποντιακούς χορούς, που χορεύονται προς τα αριστερά και όχι προς τα δεξιά. Οι κινήσεις του χορού παρουσιάζουν το κόψιμο των ξύλων. Ο ρυθμός του παρουσιάζει δύο μορφές: Παίζεται ως δίσημος (2/4), όπως δηλαδή και το μονό ομάλ, αλλά και γρηγορότερα ως τρίσημος (5/8) όπως το τικ. Ο χορός τρυγόνα παραδοσιακά ήταν γυναικείος χορός, σήμερα όμως χορεύεται και από άντρες.
Στίχοι
Μετά από κάθε στίχο ακολουθεί το ρεφρέν: η Τρυγόνα, η κορώνα.
Ακεί πέρα σ' ορμανόπον,
έστεκεν κι εποίνεν ξύλα.
Τα ξύλα τ'ς έταν οξέας,
κι άντρας ατ'ς έτον μυξέας.
Πορπατεί και πάει ομάλα,
το ορταρόπα τ'ς αρνομάλλα.
Πορπατεί και πάει τίκα
τ' ορταρόπα τ'ς είν' τιφτίκα.
Ερμηνεία
Το κείμενο του τραγουδιού που συνοδεύει το χορό αναφέρεται στη γυναίκα ενός μυξιάρη και οκνηρού άντρα ο οποίος είναι ανίκανος να φέρει ξύλα από το δάσος. Το όνομα που δίνεται στη γυναίκα αυτή στο τραγούδι είναι «Τρυγόνα». Αντί για τον άντρα της ξεκινά η ίδια να πάει στο δάσως, να κόψει και να κουβαλήσει τα ξύλα στο σπίτι. Βάσει μιας πρώτης εξήγησης το όνομα «Τρυγόνα» ήταν γυναικείο όνομα αρκετά συνηθισμένο στους Έλληνες της Μαύρης Θάλασσας. Μια άλλη εξήγηση λεει ότι το όνομα της γυναίκας παραπέμπει απευθείας στο πουλί τρυγόνα, που συχνά αναφέρεται στα δημώδη άσματα (τρυγόνι μ' = αγάπη μου).
Κότσαρι
Το κότσαρι [ˈkoʧæri] είναι ένας από τους γνωστότερους ποντιακούς χορούς και ίσως ο περισσότερο φημισμένος ποντιακός χορός μετά τον χορό σέρρα. Οι χορευτές πιάνονται από τους ώμους σε κύκλο ή ημικύκλιο. Τα βήματα-μέτρα του χορού είναι οκτώ και χωρίζονται σε δύο χορευτικές εικόνες. Η πρώτη χαρακτηρίζεται από τα τέσσερα πρώτα μέτρα, στα οποία εκτελούνται δυο κουτσά βήματα και δύο επιτόπιες αναπηδήσεις πάνω στην αριστερή φτέρνα. Τα επόμενα τέσσερα είναι απλά και μεταφέρουν το χορό προς τα δεξιά. Ο χορός κότσαρι παραδοσιακά ήταν αντρικός χορός. Σήμερα συμμετέχουν σε αυτόν και γυναίκες.
Προέλευση και όνομα
Το όνομα του χορού προέρχεται από τον τρόπο που χορεύεται. Συγκεκριμένα, τα δύο κουτσά βήματα (κοτσά) εκτελούνται στα πρώτα τέσσερα μέτρα του χορού με χτύπημα της φτέρνας (ποντιακά κότσ' [koʧ]) στο έδαφος.
Το κότσαρι είναι χορός του ανατολικού Πόντου από το Καρς όπως των περιοχών της Αργυρούπολης και του Παϊπούρτ, αλλά κυρίως χορευόταν από τους Έλληνες του Καυκάσου. Ήταν ακόμη γνωστός στην περιοχή της Ματσούκας.
Ταξινόμηση
Ο χορός κότσαρι εντάσσεται στην ομάδα των ίσιων κουτσών χορών οι οποίοι έχουν ως χαρακτηριστικό τα κουτσά βήματα. Γνωστοί χοροί της ομάδας αυτής είναι χοροί από τα νησιά του Αιγαίου, την Κρήτη, και γενικότερα στην Μικρά Ασία. Συνεπώς ο γρήγορος και δίσημος ρυθμός του χορού κότσαρι είναι αντίστοιχος με τη σούστα της Ρόδου και το μαλεβιζιώτικο-καστρινό χορό της Κρήτης.
Από Βικιπέντια
* αλματσούκ
* ανεφορίτσα
* από Παν Και Κα
* από Παν Και Κα ή Τικ Ακ Νταγ Ματέν
* αρματσούκ
* αρχουλαμάς
* ατσαπάτ
* γέμουρα
* γετίερε
* γιουρβαλαντούν ή γιουβαρλαντούμ (χορός δυτικού Πόντου)
* διπάτ (χορός κεντρικού Πόντου)
* διπάτ ομάλ (χορός ανατολικού Πόντου)
* διπλόν ομάλ (χορός δυτικού Πόντου)
* έμπρ΄ οπίσ΄ (χορός κεντρικού Πόντου)
* εταιρέ
* καλόν κορίτς
* καρσιλαμάς
* κιζέλα
* κιμισχαναλίδικον
* κοτς (χορός Αργυρούπολης και κεντρικού Πόντου)
* κότσαρι
* λετσίνα
* μαντήλια
* μαχαίρια (πυρήχειος)
* μομόγερα
* ντολμέ
* ομάλ
* ούτσαϊ
* πατούλα (χορός κεντρικού Πόντου)
* πιπιλομάτενα
* σαμσόν
* σαριγούζ ή σάρικούζ (χορός Αργυρούπολης Πόντου)
* σερανίτσα (χορός ανατολικού Πόντου)
* σέρρα
* σιτόν
* τάμσαρα
* τας
* τερς
* τιζ (χορός δυτικού Πόντου)
* τικ
o αργόν (χορός δυτικού Πόντου)
o διπλόν
o καρσλίδικον
o λανγκευτόν
o μονό
o σο γόνατο
o τρομαχτόν (χορός κεντρικού Πόντου)
* τίταρα
* τίταρα Αργυρούπολης (χορός Αργυρούπολης Πόντου)
* τρυγόνα
* τυρφόν
* τσουρτούγουζους (χορός δυτικού Πόντου)
* φόνα
* χάλα χάλα
* χαλάϊ
* χεριανίτσα (χορός Αργυρούπολης Πόντου)
Τικ
Το Τικ Μονό είναι ποντιακός χορός από την περιοχή Ματσούκας (Τραπεζούντα). Είναι πλούσιος σε μουσικές παραλλαγές και τραγούδια. Παίζεται με όλα τα μουσικά όργανα του Ανατολικού Πόντου. Χορεύεται σε κλειστό κύκλο. Ο ρυθμός είναι πεντάσημος 5/8. Το πιάσιμο είναι από τις παλάμες με τα χέρια λυγισμένα στους αγκώνες.
Είναι κυκλικός, μεικτός χορός, η ονομασία του οποίου σημαίνει ολόρθα ( τίκια ), υπονοώντας τη στάση που παίρνουν οι χορευτές στη διάρκεια του. Επιπλέον, ενώ χορεύουν οι συμμετέχοντες, φωνάζουν τίκια ή έμορφα. Άλλωστε η ορθή στάση των χορευτών αποδεικνύει την ελληνικότητα του συγκεκριμένου χορού, γιατί σε αντίθεση με τους ανατολικούς χορούς, οι ελληνικοί χοροί χορεύονται σε ορθή στάση.
Και αυτό που κυρίως τους διακρίνει, όπως άλλωστε και τους αρχαιοελληνικούς είναι η μη κίνηση της μέσης. Το τίκ όταν χορεύεται επί τόπου, ονομάζεται “σο γόνατον” ενώ άλλη μορφή του χορού είναι το “μονόν τίκ”, χορός της περιοχής Ματσούκας. Αξίζει ν’ αναφερθεί, ότι το τίκ χορεύεται και από τους Τούρκους, που ενώ ισχυρίζονται ότι ο χορός είναι τουρκικός, τον ονομάζουν απλώς χορόν.
ΤΙΚ ΤΡΟΜΑΧΤΟΝ
Ο χορός αυτός έχει ίσως το γνησιότερο ποντιακό χαρακτήρα από όλους τους χορούς που χορεύονταν στη γενικότερη περιοχή του Πόντου. Στο χορό αυτό βρίσκει ίσως τελειότερη την έκφρασή της, όλη η μαγεία του ποντιακού χορού. Ετυμολογικά η ονομασία του προέρχεται από το ρήμα τρομάζω - τρέμω, και με τη λέξη “τρομαχτόν” εννοείται το τρέμουλο ολόκληρου του σώματος, όταν ο χορευτής στηρίζεται στη μύτη του πέλματος κι ανεβοκατεβάζει την πατούσα. Ο Παντελής Μελανοφρύδης σε σχετικά άρθρα του υποστηρίζει, ότι το τρομαχτόν τίκ προήλθε από τη Σέρρα. Κι αυτό επειδή η Σέρρα χορευόταν από ενόπλους χορευτές και οι Τούρκοι απαγόρευαν στους Έλληνες να φέρουν όπλα, αναγκάστηκαν οι Πόντιοι να χορεύουν μόνο το μέρος της Σέρρας που έμοιαζε με το τίκ, δηλαδή το τρομαχτόν. Ο χορός αυτός φαίνεται να χορεύεται όλος επί τόπου. Στον Πόντο τον χόρευαν μόνο άνδρες και συνήθως στις περιοχές των Κοτυώρων και του Κάρς.
Σέρρα
Σπουδαιότερος από του χορούς του Πόντου είναι ο Πυρρίχειος (χορός της φωτιάς) που αποτελεί αρχαιοελληνική πολιτισμική κληρονομιά. Τον χόρεψαν οι Κουρήτες, οι Αθηναίοι στα Παναθήναια και οι Λάκωνες στα Διοσκούρεια. Οι Έλληνες του Πόντου τον διατήρησαν ζωντανό έως τις μέρες μας.
Ο Πυρρίχειος είναι οπωσδήποτε πολεμικός χορός και χορεύεται με όπλα. Ο Αριστοφάνης (450-388 π.Χ) αναφέρει ότι αυτός ο χορός ήταν στρατιωτικός και ένοπλος, ο δε Πλάτων (427-347 π.Χ.) περιγράφει τον Πυρρίχειο ως πολεμικό χορό με φάσεις άμυνας και επίθεσης και με τους χορευτές παρατεταγμένους με τα όπλα τους σε στρατιωτική διάταξη. Ο Όμηρος τον θεωρούσε ως ένα από τους σπουδαιότερους χορούς. Ο Πυρρίχειος χορός λέγεται και Σέρρα, επειδή χορευόταν κυρίως κοντά στον ποταμό Σέρρα της Τραπεζούντας.
Οι γρήγορες κινήσεις του σώματος, η σύσφιξη των χορευτών μεταξύ τους, η βίαια στροφή των ποδιών στο δάπεδο, οι συσπάσεις των μυών του σώματος, ο ενθουσιασμός που καταλαμβάνει τους θεατές όταν βλέπουν τους χορευτές, όλα αυτά προσδίδουν αίγλη και πρωτοτυπία στο χορευτικό αυτό σύμπλεγμα. Μπορεί κάποιος να κατατάξει τον Πυρρίχειο μεταξύ των διασημοτέρων χορών.
Παλαιότερα, ο Πυρρίχειος λεγόταν στην Κύπρο "πρόλις", στην Μακεδονία "τελεσίας", στην Κρήτη "ορδίτης ή επικρήδιος" στη Θράκη "κλαβρισμός". Παραλλαγές του, σήμερα, στην Κρήτη, είναι ο Πεντοζάλης (ή Πεντοζάλι) και ο πηδηχτός.
Ομάλ
Το Ομάλ είναι ένας ποντιακός χορός που χορεύεται σε ρυθμό 4/8 (τέσσερα όγδοα) , ο χορός είναι ο πιο απλός ποντιακός χορος και έχει 6 βήματα.
Σύντομη περιγραφή βημάτων με λέξεις:
(Τα δύο πόδια είναι δίπλα παράλληλα στραμμένα προς το κέντρο του κύκλου)
1. Το δεξιό πόδι πάει δεξιά (στην ίδια ευθεία)
2. Το αριστερό πόδι πάει κοντά στο δεξιό ώστε να είναι λίγο πάνω και αριστερά από το δεξιό πόδι.
3. Το δεξιό πόδι πάει προς τη κατεύθυνση που έχει ο χορός. (στην ίδια ευθεία)
4. Το αριστερό πόδι πάει πάνω αριστερά από το δεξιό πόδι.
5. Το αριστερό πόδι πάει πίσω στη θέση που είχε πριν.
6. Το δεξιό πόδι πάει πάνω δεξιά από το αριστερό πόδι
7. Το δεξιό πόδι πάει πίσω στη θέση της.
Τρυγόνα
Η τρυγόνα είναι ένας από τους λιγότερο γνωστούς ποντιακούς χορούς. Είναι κεφάτος, απλός στη μορφή του και ανήκει στους λίγους ποντιακούς χορούς, που χορεύονται προς τα αριστερά και όχι προς τα δεξιά. Οι κινήσεις του χορού παρουσιάζουν το κόψιμο των ξύλων. Ο ρυθμός του παρουσιάζει δύο μορφές: Παίζεται ως δίσημος (2/4), όπως δηλαδή και το μονό ομάλ, αλλά και γρηγορότερα ως τρίσημος (5/8) όπως το τικ. Ο χορός τρυγόνα παραδοσιακά ήταν γυναικείος χορός, σήμερα όμως χορεύεται και από άντρες.
Στίχοι
Μετά από κάθε στίχο ακολουθεί το ρεφρέν: η Τρυγόνα, η κορώνα.
Ακεί πέρα σ' ορμανόπον,
έστεκεν κι εποίνεν ξύλα.
Τα ξύλα τ'ς έταν οξέας,
κι άντρας ατ'ς έτον μυξέας.
Πορπατεί και πάει ομάλα,
το ορταρόπα τ'ς αρνομάλλα.
Πορπατεί και πάει τίκα
τ' ορταρόπα τ'ς είν' τιφτίκα.
Ερμηνεία
Το κείμενο του τραγουδιού που συνοδεύει το χορό αναφέρεται στη γυναίκα ενός μυξιάρη και οκνηρού άντρα ο οποίος είναι ανίκανος να φέρει ξύλα από το δάσος. Το όνομα που δίνεται στη γυναίκα αυτή στο τραγούδι είναι «Τρυγόνα». Αντί για τον άντρα της ξεκινά η ίδια να πάει στο δάσως, να κόψει και να κουβαλήσει τα ξύλα στο σπίτι. Βάσει μιας πρώτης εξήγησης το όνομα «Τρυγόνα» ήταν γυναικείο όνομα αρκετά συνηθισμένο στους Έλληνες της Μαύρης Θάλασσας. Μια άλλη εξήγηση λεει ότι το όνομα της γυναίκας παραπέμπει απευθείας στο πουλί τρυγόνα, που συχνά αναφέρεται στα δημώδη άσματα (τρυγόνι μ' = αγάπη μου).
Κότσαρι
Το κότσαρι [ˈkoʧæri] είναι ένας από τους γνωστότερους ποντιακούς χορούς και ίσως ο περισσότερο φημισμένος ποντιακός χορός μετά τον χορό σέρρα. Οι χορευτές πιάνονται από τους ώμους σε κύκλο ή ημικύκλιο. Τα βήματα-μέτρα του χορού είναι οκτώ και χωρίζονται σε δύο χορευτικές εικόνες. Η πρώτη χαρακτηρίζεται από τα τέσσερα πρώτα μέτρα, στα οποία εκτελούνται δυο κουτσά βήματα και δύο επιτόπιες αναπηδήσεις πάνω στην αριστερή φτέρνα. Τα επόμενα τέσσερα είναι απλά και μεταφέρουν το χορό προς τα δεξιά. Ο χορός κότσαρι παραδοσιακά ήταν αντρικός χορός. Σήμερα συμμετέχουν σε αυτόν και γυναίκες.
Προέλευση και όνομα
Το όνομα του χορού προέρχεται από τον τρόπο που χορεύεται. Συγκεκριμένα, τα δύο κουτσά βήματα (κοτσά) εκτελούνται στα πρώτα τέσσερα μέτρα του χορού με χτύπημα της φτέρνας (ποντιακά κότσ' [koʧ]) στο έδαφος.
Το κότσαρι είναι χορός του ανατολικού Πόντου από το Καρς όπως των περιοχών της Αργυρούπολης και του Παϊπούρτ, αλλά κυρίως χορευόταν από τους Έλληνες του Καυκάσου. Ήταν ακόμη γνωστός στην περιοχή της Ματσούκας.
Ταξινόμηση
Ο χορός κότσαρι εντάσσεται στην ομάδα των ίσιων κουτσών χορών οι οποίοι έχουν ως χαρακτηριστικό τα κουτσά βήματα. Γνωστοί χοροί της ομάδας αυτής είναι χοροί από τα νησιά του Αιγαίου, την Κρήτη, και γενικότερα στην Μικρά Ασία. Συνεπώς ο γρήγορος και δίσημος ρυθμός του χορού κότσαρι είναι αντίστοιχος με τη σούστα της Ρόδου και το μαλεβιζιώτικο-καστρινό χορό της Κρήτης.
Τελευταία επεξεργασία από το μέλος Platon την Κυρ 11 Ιαν 2009, 01:44, έχει επεξεργασθεί 3 φορές συνολικά.
Σερενίτσα
Η Χαιρεαννίτσα (εκ των λέξεων "Χαίρε Αννα") είναι χορός παρθενικός και χορεύεται από γυναίκας ως επί το πλείστον, άνευ τραγουδιού. Το χορευτικό σχήμα αποτελείται από 8 μέτρα. Δεν είναι κυκλικός χορός. Η μουσική αποτελείται από 8 μέτρα.
Η Σερανίτσα είναι χορός της περιοχής Χαιρίενα. Αλλη ονομασία του χορού Εικοσιένα. Στην περιοχή Αργυρούπολης λέγεται Αρμενίτσα, και Χαιρεαννίτσα.
Η Σερενίτσα είναι μεικτός κυκλικός χορός με λαβή από τις παλάμες χαμηλά από το βήμα 1 έως το 8, και λυγισμένα στους αγκώνες στη λοξή ανάταση από το 9 έως το 16. Το μουσικό μέτρο είναι 7σημο (2.2.3), τα βήματα είναι 16 σε 8 μουσικά μέτρα.
Χαιριανίτσα λέγεται η μικρή κάτοικος της Χαιρίανας, περιοχής του ανατολικού Πόντου, στα ΝΑ της Αργυρούπολης και Τραπεζούντας περίπου. Είναι χορός κυκλικός, κυρίως γυναικείος. Το χορευτικό σχήμα αποτελείται από 8 μέτρα. Τα 2 πηδήματα μεγάλα, τα άλλα δύο με κάμψη του σώματος και μικρά βήματα. Κατόπιν έχουμε κίνηση του σώματος προς τα εμπρός και το ίδιο προς τα πίσω. Ο χορός είναι πολύ δημοφιλής και μπορεί να κάνει κανείς πολλές και περίπλοκες παραλλαγές. Ονομάζεται και Ψευτοσέρα γιατί πολλές από τις κινήσεις του και η αίσθηση του χορού μοιάζουν με τις κινήσεις και την αίσθηση της Σέρας. Μερικοί υποστηρίζουν ότι χορεύεται συχνά μόνο από άντρες ή όταν χορεύουν μαζί άντρες και γυναίκες, οι πρώτοι χορεύουν χωριστά από τις δεύτερες. Η χρήση του πάνω μέρους του σώματος και των ώμων είναι εξέχον χαρακτηριστικό των παραλλαγών του, πράγμα που γίνεται και στη Σέρα. Δεν αποκλείεται να ταυτίζεται η Χαιριανίτσα με τη Αρμενίτσα, ο δε χορός να χορευόταν και από τους Αρμένιους ή να ήταν αρμενικής προέλευσης. Ωστόσο, μην ξεχνάμε ότι η περιοχή Χαιρίανας ανήκε στη λεγόμενη Μικρά Αρμενία του Πόντου.
Διπάτ
Είναι παμποντιακός ομαδικός μεικτός χορός με μορφή κυκλική και ονομάζεται και ομάλ’ Τραπεζούντας. Πήρε την ονομασία του, από τα 2 ρυθμικά πατήματα από τα οποία αποτελείται ο βαρύς, ήρεμος και ευγενικός ρυθμός στον οποίο χορεύεται το διπάτ’. Είναι χορός τελετουργικός με έκδηλη την ηθική πραότητα, την ευγένεια και τη σεμνότητα της ψυχής και είναι ανάλογος με τους αρχαίους σεμνοπρεπούς θρησκευτικούς χορούς. Στον Πόντο διπάτ’ χόρευαν κυρίως άτομα σεβαστής ηλικίας, γι’ αυτό ονόμαζαν τον χορό ‘κοδεσπενακόν ομάλ’, αφιερωμένος χορός δηλαδή στις οικοδέσποινες των ποντιακών οικογενειών. Απ’ αυτήν ακριβώς την ονομασία του θεωρείται από πολλούς μελετητές ότι έλκει την προέλευσή του από τον αρχαίο τελετουργικό χορό προς τιμήν της Θεάς Εστίας, προστάτιδας της οικογένειας.
Στον Πόντο το διπάτ’ ήταν χορός με τον οποίο άρχιζαν όλες οι μεγάλες εκδηλώσεις, τόσο της οικογενειακής όσο και της κοινωνικής ζωής.
Η Χαιρεαννίτσα (εκ των λέξεων "Χαίρε Αννα") είναι χορός παρθενικός και χορεύεται από γυναίκας ως επί το πλείστον, άνευ τραγουδιού. Το χορευτικό σχήμα αποτελείται από 8 μέτρα. Δεν είναι κυκλικός χορός. Η μουσική αποτελείται από 8 μέτρα.
Η Σερανίτσα είναι χορός της περιοχής Χαιρίενα. Αλλη ονομασία του χορού Εικοσιένα. Στην περιοχή Αργυρούπολης λέγεται Αρμενίτσα, και Χαιρεαννίτσα.
Η Σερενίτσα είναι μεικτός κυκλικός χορός με λαβή από τις παλάμες χαμηλά από το βήμα 1 έως το 8, και λυγισμένα στους αγκώνες στη λοξή ανάταση από το 9 έως το 16. Το μουσικό μέτρο είναι 7σημο (2.2.3), τα βήματα είναι 16 σε 8 μουσικά μέτρα.
Χαιριανίτσα λέγεται η μικρή κάτοικος της Χαιρίανας, περιοχής του ανατολικού Πόντου, στα ΝΑ της Αργυρούπολης και Τραπεζούντας περίπου. Είναι χορός κυκλικός, κυρίως γυναικείος. Το χορευτικό σχήμα αποτελείται από 8 μέτρα. Τα 2 πηδήματα μεγάλα, τα άλλα δύο με κάμψη του σώματος και μικρά βήματα. Κατόπιν έχουμε κίνηση του σώματος προς τα εμπρός και το ίδιο προς τα πίσω. Ο χορός είναι πολύ δημοφιλής και μπορεί να κάνει κανείς πολλές και περίπλοκες παραλλαγές. Ονομάζεται και Ψευτοσέρα γιατί πολλές από τις κινήσεις του και η αίσθηση του χορού μοιάζουν με τις κινήσεις και την αίσθηση της Σέρας. Μερικοί υποστηρίζουν ότι χορεύεται συχνά μόνο από άντρες ή όταν χορεύουν μαζί άντρες και γυναίκες, οι πρώτοι χορεύουν χωριστά από τις δεύτερες. Η χρήση του πάνω μέρους του σώματος και των ώμων είναι εξέχον χαρακτηριστικό των παραλλαγών του, πράγμα που γίνεται και στη Σέρα. Δεν αποκλείεται να ταυτίζεται η Χαιριανίτσα με τη Αρμενίτσα, ο δε χορός να χορευόταν και από τους Αρμένιους ή να ήταν αρμενικής προέλευσης. Ωστόσο, μην ξεχνάμε ότι η περιοχή Χαιρίανας ανήκε στη λεγόμενη Μικρά Αρμενία του Πόντου.
Διπάτ
Είναι παμποντιακός ομαδικός μεικτός χορός με μορφή κυκλική και ονομάζεται και ομάλ’ Τραπεζούντας. Πήρε την ονομασία του, από τα 2 ρυθμικά πατήματα από τα οποία αποτελείται ο βαρύς, ήρεμος και ευγενικός ρυθμός στον οποίο χορεύεται το διπάτ’. Είναι χορός τελετουργικός με έκδηλη την ηθική πραότητα, την ευγένεια και τη σεμνότητα της ψυχής και είναι ανάλογος με τους αρχαίους σεμνοπρεπούς θρησκευτικούς χορούς. Στον Πόντο διπάτ’ χόρευαν κυρίως άτομα σεβαστής ηλικίας, γι’ αυτό ονόμαζαν τον χορό ‘κοδεσπενακόν ομάλ’, αφιερωμένος χορός δηλαδή στις οικοδέσποινες των ποντιακών οικογενειών. Απ’ αυτήν ακριβώς την ονομασία του θεωρείται από πολλούς μελετητές ότι έλκει την προέλευσή του από τον αρχαίο τελετουργικό χορό προς τιμήν της Θεάς Εστίας, προστάτιδας της οικογένειας.
Στον Πόντο το διπάτ’ ήταν χορός με τον οποίο άρχιζαν όλες οι μεγάλες εκδηλώσεις, τόσο της οικογενειακής όσο και της κοινωνικής ζωής.
Πιτσάχ
Είναι γνωστός και ως χορός των μαχαιριών. Στο χορό αυτό παίρνουν μέρος μόνο 2 χορευτές. Πολλοί θεωρούν ότι το πιτσάκ’ (πιτσάκοιν ), Κλείνει το χορό Σέρρα, ο οποίος είναι ομαδικός, προσθέτοντας ότι τα 2, πλέον, δυνατά παλικάρια συνεχίζουν την όρχηση και μετά τη Σέρρα, όταν οι υπόλοιποι χορευτές κουράζονταν και αποσύρονταν.
Το πιτσάκ’ είναι γνωστός χορός στον Πόντο από την αρχαία εποχή και η πλοκή του χορού είναι παρόμοια μ’ αυτήν που παρουσιάζει ο Ξενοφών. Όπως και τότε, έτσι και στον Πόντο, ο χορός χορευόταν από 2 χορευτές που κρατούσαν μαχαίρια, με κατάληξη τον εικονικό θάνατο του ενός. Ο νικητής της διαμάχης κέρδιζε την καρδιά μιας νέας κοπέλας, για χάρη της οποίας και δίδονταν αυτή η διαμάχη.
Το καλυτερο το κρατησα τελευταιο και το αφιερωνω στον αδερφο Φορεβερινίκα Καρινίδη....
Είναι γνωστός και ως χορός των μαχαιριών. Στο χορό αυτό παίρνουν μέρος μόνο 2 χορευτές. Πολλοί θεωρούν ότι το πιτσάκ’ (πιτσάκοιν ), Κλείνει το χορό Σέρρα, ο οποίος είναι ομαδικός, προσθέτοντας ότι τα 2, πλέον, δυνατά παλικάρια συνεχίζουν την όρχηση και μετά τη Σέρρα, όταν οι υπόλοιποι χορευτές κουράζονταν και αποσύρονταν.
Το πιτσάκ’ είναι γνωστός χορός στον Πόντο από την αρχαία εποχή και η πλοκή του χορού είναι παρόμοια μ’ αυτήν που παρουσιάζει ο Ξενοφών. Όπως και τότε, έτσι και στον Πόντο, ο χορός χορευόταν από 2 χορευτές που κρατούσαν μαχαίρια, με κατάληξη τον εικονικό θάνατο του ενός. Ο νικητής της διαμάχης κέρδιζε την καρδιά μιας νέας κοπέλας, για χάρη της οποίας και δίδονταν αυτή η διαμάχη.
Το καλυτερο το κρατησα τελευταιο και το αφιερωνω στον αδερφο Φορεβερινίκα Καρινίδη....